SỰ THẬT ĐẰNG SAU VĂN THƯ CỦA BAN CÔNG LÝ VÀ HÒA BÌNH – GIÁO PHẬN VINH

Hải An

Trong ngày 20/01/2013, trên trang Web chính thức của Tòa Giám mục Vinh: http://giaophanvinh.net đăng tải nội dung Văn thư của Ban Công Lý và Hòa Bình - Giáo phận Vinh với nội dung phản đối “Bản án phi pháp và bất công” trong vụ án xét xử 14 đối tượng theo Đạo Công giáo và Tin lành(vào ngày 08/01/2013) với tội danh“Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” quy định tại điều 79 Bộ luật Hình sự nước CHXHCN Việt Nam.

Nhân danh luận thuyết niềm tin Kitô giáo và trách nhiệm công dân với ước nguyện góp phần nhỏ bé của mình vào công cuộc xây dựng một đất nước phát triển vững bền, dân chủ và nhân ái, cùng với những người yêu chuộng công lý và hòa bình, tự do và dân chủ, bình đẳng và bác ái, Ban Công lý và Hòa bình Giáo phận Vinh đã phản đối các quyết định trên của TAND tỉnh Nghệ An và các quyết định tương tự, đồng thời kêu gọi nhà cầm quyền tôn trọng sự thật và xem xét lại bản án trong phiên tòa phúc thẩm, trả tự do cho những nạn nhân của các quyết định vi hiến và bất công đó. Cũng theo họ đây là một bản án bị dư luận và những người yêu chuộng công lý cho là phi pháp và bất công vì không minh bạch từ đầu đến cuối. Trong đó đáng chú ý, Ban Công lý và Hòa bình Giáo Phận Vinh đã nhấn mạnh một số điểm liên quan đến vụ xét xử.

Trong khuôn khổ bài viết này, tôi xin làm rõ một trong những điểm mà Ban Công lý và Hòa bình giáo phận Vinh nêu lên: “Việc công dân tham gia hoạt động đảng phái, bày tỏ lập trường quan điểm chính kiến chính trị là quyền của một người dân bình thường được luật pháp quốc tế bảo đảm” để làm sáng tỏ hơn về cái mà mà Ban Công lý và Hòa bình – Giáo phận Vinh gọi là “phi pháp và bất công vì không minh bạch từ đầu đến cuối”.

Trong Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền (Tuyên ngôn về các quyền cơ bản của con người được Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc thông qua ngày 10 tháng 12 năm 1948 tại Palais de Chaillot ở Paris, Pháp) tại Điều 30 có quy định:“Không được diễn giải bất kỳ điều khoản nào trong bản Tuyên ngôn này theo hướng ngầm ý cho phép bất kỳ quốc gia, nhóm người hoặc cá nhân nào được quyền tham gia vào bất cứ hoạt động hoặc thực hiện bất kỳ hành vi nào nhằm mục đích phá hoại bất kỳ quyền hoặc tự do nào nêu trong bản Tuyên ngôn này”. 

Theo đó, điểm nhấn dẫn tới việc Ban Công lý và Hòa bình – Giáo phận Vinh cho rằng việc Tòa án nhân dân Tỉnh Nghệ An có những phán quyết “phi pháp và bất công” xuất phát từ việc họ chưa hiểu được những nội dung bản chất phản ánh quyền con người. Theo đó, Quyền con người về mặt bản thể đã chỉ ra sự thống nhất giữa quyền và nghĩa vụ, giữa tự do mang tính đạo đức và tự do mang tính luật định (tự do trong khuôn khổ). Bởi vậy, quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo không thể thoát ly khỏi tính quy định của luật pháp quốc gia và quốc tế, với truyền thống văn hoá, bản sắc dân tộc và điều kiện kinh tế-xã hội đặc thù của mỗi quốc gia. Còn việc Ban Công lý và Hòa bình cho rằng: “ Nhà nước không thể dựa vào các yếu tố quốc gia, dân tộc, tôn giáo, văn hoá truyền thống, các điều kiện lịch sử, chính trị, xã hội, v.v… để tùy tiện diễn giải dẫn đến phủ nhận tính phổ quát của quyền con người - kết quả của nhận thức chung, mục đích chung, nguyện vọng chung của tất cả mọi cá nhân trong xã hội về quyền con người; Nhà nước cũng không thể viện vào các điều kiện đặc thù của quốc gia, khu vực hay dân tộc để áp đặt ý thức hệ lên trên quyền con người” là hoàn toàn bịa đặt và không có căn cứ chứng minh.

Tự do tín ngưỡng và tôn giáo phải luôn được thực hành trong khuôn khổ của Hiến pháp và pháp luật Việt Nam. Mặc dù pháp luật của Việt Nam quy định “Trong trường hợp điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập có quy định khác với quy định của Pháp lệnh này thì thực hiện theo quy định của điều ước quốc tế đó” (Điều 38 của Pháp lệnh Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2004), về cơ bản khi Nhà nước Việt Nam tham gia một điều ước quốc tế về quyền con người, trách nhiệm của Nhà nước là phải nội luật hoá những quy định quốc tế ấy vào trong hệ thống pháp luật quốc gia của mình, cũng như thực thi tất cả những biện pháp cần thiết về lập pháp, tư pháp và hành pháp để bảo đảm những cam kết ấy cho người dân của mình. Tuy nhiên, chúng ta thấy rằng, Ở Việt Nam quyền con người gắn với quyền dân tộc và chủ quyền quốc gia. Muốn hiện thực hóa được các quyền con người phải có các tiền đề, điều kiện nhất định. Điều kiện trước hết là đất nước phải được độc lập, chủ quyền quốc gia phải được tôn trọng. Thực tiễn lịch sử Việt Nam và nhiều nước vừa trải qua đấu tranh giành độc lập đã chứng minh, đất nước bị nô lệ thì người dân không thể có tự do, các quyền con người bị chà đạp nghiêm trọng. Vì vậy, các dân tộc bị áp bức đã không nề hy sinh, mất mát để giành và giữ nền độc lập. Và quyền dân tộc tự quyết đã trở thành một bộ phận không thể thiếu của nhân quyền. Nói cách khác, độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia là điều kiện tiên quyết để bảo đảm quyền con người. Không có độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia, không thể nói đến các quyền con người.

Bảo đảm quyền con người trước hết và chủ yếu thuộc trách nhiệm của mỗi quốc gia. Trách nhiệm pháp lý này đã được Liên hợp quốc quy định trong các văn kiện nhân quyền quốc tế. Mặt khác, chính Hiến chương Liên hợp quốc cũng nhấn mạnh "Không quốc gia nào, kể cả Liên hợp quốc, có quyền can thiệp vào công việc thực chất thuộc thẩm quyền quốc gia".

Ngày nay, quyền con người đã được quốc tế hóa về nhiều mặt, nhưng việc bảo đảm quyền con người chủ yếu vẫn thuộc thẩm quyền của các quốc gia. Sự hợp tác quốc tế trên lĩnh vực nhân quyền là rất quan trọng, vì đã bổ sung thêm nguồn lực và kinh nghiệm trong việc bảo đảm quyền con người. Tuy nhiên, các cơ chế nhân quyền quốc tế chỉ nhằm bổ sung chứ không thể thay thế các cơ chế đang vận hành tại các quốc gia. Đối với việc bảo đảm các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa, trách nhiệm của quốc gia càng rõ - không có bất cứ một quốc gia hay tổ chức quốc tế nào có thể đảm đương được việc bảo đảm các quyền này thay cho các nhà nước. Đây là những nguyên tắc cần được nhận thức đầy đủ; không được mơ hồ, phân vân.

Độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia là đòi hỏi hàng đầu trong việc bảo đảm và thực thi nhân quyền, nhưng điều có ý nghĩa cực kỳ quan trọng là nhà nước phải sử dụng các điều kiện này để đem lại cuộc sống hạnh phúc cho mọi thành viên của đất nước. Giành độc lập cho Tổ quốc là một trong những mục tiêu lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhưng vừa đạt được mục tiêu này Người đã chỉ rõ, nước độc lập mà dân không được hưởng hạnh phúc tự do thì độc lập cũng chẳng có nghĩa lý gì. Điều này thể hiện mối quan hệ biện chứng giữa quyền con người với quyền dân tộc tự quyết và trở thành định hướng chính trị quan trọng trong mọi hoạt động bảo vệ quyền con người.

Quyền con người được pháp luật bảo vệ, gắn liền trách nhiệm, nghĩa vụ công dân. Thực tiễn Việt Nam và thế giới cho thấy, bảo đảm bằng pháp luật là một trong những điều kiện quan trọng nhất để các quyền con người được thực hiện. Mọi nhu cầu hay yêu sách về quyền nếu không được pháp luật ghi nhận và bảo vệ thì không thể có bất cứ một quyền con người nào.

Trong phạm vi quốc gia, pháp luật bảo vệ quyền con người thể hiện ở việc ghi nhận các quyền trong pháp luật, hoàn thiện các thiết chế, bộ máy... nhằm bảo vệ ngày càng tốt hơn quyền con người. Mặc dù luôn nhấn mạnh "quyền bẩm sinh", nhưng ngày nay, ở mọi quốc gia, quyền con người đều được ghi nhận và bảo vệ bằng các hình thức pháp luật khác nhau.

Hiện nay đang xuất hiện một số những đòi hỏi cực đoan, rằng nhà nước phải để người dân được tự do bày tỏ quan điểm chính trị, tự do lập hội, hội họp, biểu tình, tự do ra báo tư nhân, nhà xuất bản tư nhân, tự do hoạt động tôn giáo... Nhiều người đã ráo riết tuyên truyền và hoạt động bất chấp những quy định của pháp luật hiện hành. Thậm chí họ cũng không hiểu hoặc cố tình không hiểu rằng, chính Luật Nhân quyền quốc tế cũng ghi rõ một số quyền có thể bị hạn chế vì an ninh quốc gia, trật tự công cộng, sức khỏe cộng đồng và tự do của người khác.

Thực tiễn cải cách hệ thống luật pháp, tư pháp và hành pháp của Việt Nam trong những năm qua đã thể hiện rõ tinh thần tôn trọng và thực thi nghiêm túc những cam kết quốc tế của Nhà nước Việt Nam.

Ở Việt Nam, các quyền cơ bản của con người đã và đang được thực hiện trên thực tế và được Hiến pháp, pháp luật Nhà nước bảo vệ. Những chính sách, pháp luật về đời sống chính trị, kinh tế, xã hội và nhất là về tôn giáo đã đi vào cuộc sống, được các giáo hội, các tu sĩ, chức sắc, chức việc, tín đồ tôn giáo hoan nghênh. Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã và đang làm tất cả những gì có thể làm được nhằm thực hiện ngày càng tốt hơn dân chủ, nhân quyền ở Việt Nam, đồng thời góp phần tích cực vào việc giải quyết các vấn đề dân chủ, nhân quyền trên thế giới. Với những luận cú Ban Công lý và Hòa bình – Giáo phận Vinh trình bày, chúng ta thấy rằng chính họ mới là những người đang cố tình xuyên tạc sự thật và  càng chứng tỏ họ không có hoặc có rất ít kiến thức về pháp lý.