CÓ NÊN PHÁT BIỂU?

Phạm Chiến 

          “Bộ trưởng Vương Đình Huệ từ chối phát biểu trước Quốc hội” là cái tít đựơc giật trong một bài viết cùng tên của tác giả Đào Tuấn được đăng trên Blog của nhà văn Nguyễn Quang Lập. 

          Trong bài viết cũng nói rõ một điều: Việc Quốc hội họp để miễn nhiệm chức danh bộ trưởng Bộ Tài chính với “Lý do, theo tờ trình là từ 28.12.2012, Bộ Chính trị đã có quyết định phân công Ủy biên TƯ Đảng, ông Huệ được giữ chức Trưởng ban Kinh tế TƯ.

          Theo Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng, kỳ họp này QH sẽ dành 2 ngày để kiện toàn công tác nhân sự của Chính phủ, một nội dung theo Chủ tịch QH là “Rất quan trọng”. Ngoài việc miễn nhiệm chức vụ Bộ trưởng Bộ Tài chính, QH cũng sẽ xem xét kiện toàn nhân sự cho một số cơ quan khác.” (Bộ trưởng Vương Đình Huệ từ chối phát biểu trước Quốc hội – Đào Tuấn). Như vậy lí do miễn nhiệm được xác nhận là vì ông Huệ đã được Bộ Chính trị phân công giữ cương vị Trưởng ban Kinh tế TƯ. Và phải chăng Quốc hội đang thực hiện cơ chế không để một cá nhân kiêm nhiệm nhiều vị trí cùng một lúc và tạo điều kiện cho bản thân Ông Huệ có điều kiện về thời gian cũng như tập trung trí tuệ cho Ban Kinh tế Trung ương. 

          Điểm nhấn của bài viết diễn ra khi tác giả Đào Tuấn trích dẫn nội dung: “Theo chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng, Ủy ban thường vụ Quốc hội có trao đổi với Bộ trưởng Vương Đình Huệ về việc có phát biểu tại hội trường Quốc hội hay không. “Đồng chí Huệ nói không cần phát biểu và sẽ chấp hành các quyết định của Quốc hội”. Câu chuyện chỉ dừng lại đấy nếu tác giả bài viết không chua thêm một câu “Note” với những bình luận xung quanh hai từ “tại sao” đầy thần bí và cũng rất tối nghĩa: “Đừng hỏi tại sao Bộ trưởng Huệ từ chối phát biểu. Bởi nếu không có cái tại sao đó thì kiểu gì Bộ trưởng cũng đăng đàn nói cảm ơn các vị ĐBQH, cử tri và nhân dân đã giúp đỡ ông hoàn thành nhiệm vụ chẳng hạn. Còn giờ, có cái tại sao đó, chẳng nhẽ Bộ trưởng lại đăng đàn để mở đầu bằng câu: Xin cảm ơn họ hàng nội ngoại…”. Kỳ thực những ai mới đọc những dòng này chắc sẽ cùng cảm nhận là người viết đang cố tình ám chỉ, lập lờ một điều gì đó. Dường như tác giả phải là người biết rất rõ con người Bộ trưởng Huệ và những ẩn khúc đằng sau cuộc họp miễn nhiễm chức danh này. Tác giả đã thông qua những câu văn đầy tối nghĩa ấy để chuyển tới độc giả một thông điệp là Bộ trưởng Hụê không phát biểu vì có tâm sự trong lòng, hay nói đúng hơn là ông không phát biểu như một sự kháng cự cuối cùng với quyết định dành cho chính mình. Tâm sự của một con người bất đắc chí chăng? 

          Nghĩ lại thì câu chuyện này hết sức bình thường. Lâu nay dù chưa đưa thành Nghị quyết và những văn bản có tính chất pháp quy song Quốc hội – Cơ quan lập pháp và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước đã không ủng hộ việc một người kiêm nhiệm nhiều chức vụ. Ông Huệ đã được Bộ Chính trị cử sang làm chức vụ Trưởng ban Kinh tế Trung ương theo diện điều động một Uỷ viên Trung ương thì việc ông bị miễn nhiệm chức danh Bộ trưởng Bộ Tài chính là chuyện bình thường bởi hơn ai hết không chỉ Bộ Chính trị, Ban chấp hành TƯ Đảng Cộng sản Việt Nam mà Quốc hội cũng kỳ vọng vào những đổi thay nền kinh tế đất nước xuất phát từ Ban kinh tế nói chung và cá nhân Trưởng ban Vương Đình Huệ. Nên chăng câu chuyện nên được nói đây phải là việc Quốc hội đang tạo điều kiện cho Ông Huệ hoàn thành nhiệm vụ trên cương vị mới. 

          Dẫu biết rằng, khi một người chia tay một công việc thì lời phát biểu với những lời cảm tới những cơ quan, cá nhân đã đồng hành mình trong thời gian qua là cần thiết và phù hợp đạo lý. Việc tác giả Đào Tuấn phát hiện được việc Ông Huệ không phát biểu trước Quốc hội sau khi bị miễn nhiệm cũng là một sự tinh ý song đó là vấn đề chỉ dừng laị ở hiện tượng, nói lêm suy nghĩ của cá nhân ông Huệ chứ không quy kết một cái gì mang tính bản chất được. 

          Nếu ông Huệ bị miễn nhiệm chức danh Bộ trưởng để về hưu vì lí do tuổi tác và các lí do khác thì câu chuyện đã khác. Khi đó chúng ta có quyền dành cho mình những suy luận mang tính ám chỉ như vậy. Nhưng ông Huệ lại đang giữ một cương vị khác trong Đảng Cộng sản, ông vẫn phải giải trình hàng năm, hàng quý trước Quốc hội về những hoạt động của Ban Kinh tế Trung ương. Cho nên, trong trường hợp này Ông Huệ phát biểu cảm ơn cũng được, không phát biểu cảm ơn cũng hợp lẽ. 

Nếu phát biểu cảm ơn như Đào Tuấn nói thì có sớm quá không?