NHỮNG ĐIỀU KHÔNG NÊN NGHE

An Chiến

Nguyễn Thùy Linh - tác giả bài viết cho rằng thế hệ trẻ Việt Nam đương đại chọn sai đường, không quan tâm những công việc mang tính đại cục, vận mệnh của dân tộc ngày hôm nay. Linh đã mất hoàn toàn niềm tin vào chính những con người trẻ lòng, giàu nhiệt huyết ấy. Không biết Linh có cùng ý định như hot girl "Bà Tưng" không khi chọn cho mình một sự nổi tiếng riêng biệt. Có thể trong mắt những "công chúng" khi đọc bài viết của cô thì đều trân trọng khả năng tìm tòi, khả năng phát hiện vấn đề. Linh nhạy cảm của một cô gái mới chạm ngõ vào đời. Sự tinh tế đôi khi là có nhưng sự trải nghiệm là điều mà Linh thiếu. Sự tinh tế có thể cho Linh có được những nhãn quan hoàn toàn mới, giúp cô nắm được bước chuyển mình của cuộc sống nhưng sự thiếu hụt về sự trải nghiệm đã lấy đi sự khách quan ,bản chất của vấn đề.

Nếu đọc qua những bài viết mang tính phản biện của Linh thì điều đầu tiên thấy được Linh là một người sống có trách nhiệm mà trách nhiệm ở một cô gái trẻ ở tuổi đôi mươi như cô lại càng đáng quý. Nhưng rồi kết thúc bài viết của Linh, điều mà những người đọc hiểu được chính là nét "Phô" trong cách suy diễn. Linh chỉ có cái nhìn một chiều mà trong khi cuộc sống chuyển động không ngừng, cái nhìn ấy không thể thu gọn trong mình những chuyển động tổng quan nhất từ cuộc sống. Nếu như ở bài viết trước, Linh cho rằng thế hệ trẻ đắm chìm trong những trò vui mang tính tiêu khiển, quên đi trách nhiệm của mình với gia đình, xã hội và Tổ quốc thì cũng chính Linh đang phủ nhận tất thảy những đóng góp của thể hệ trẻ hôm nay cho xã hội. Linh cũng là một trong những người trẻ tuổi ấy, liệu những người cùng tuổi, cùng thế hệ với Linh sẽ nói sao khi Linh nói về thế hệ mình như thế. Liệu Linh có công tâm không, công bằng không khi có những nhận định nhuốm đầy màu sắc chủ quan và cảm tính

Thế hệ trẻ vốn không trách Linh vì những nhận định ấy vì họ hiểu đó dù sao cũng là suy nghĩ của cá nhân Linh mà suy nghĩ cá nhân luôn có tính nhất thời, tính giai đoạn, họ chờ đợi Linh ở những sự đúng đắn, chín chắn hơn trong suy nghĩ....Và họ không trách Linh như trao cho Linh một cơ hội để tiến bộ và trưởng thành mình. 

Linh sinh ra ở Việt Nam, cô là công dân của nước Việt Nam thân yêu. Đó là một sự thật mà không ai trong chúng ta dám chối từ. Cô được ăn học tử tế và cũng được gia đình, xã hội giành cho những gì tốt đẹp nhất. Ai cũng mong muốn những mầm xanh như em sẽ có được những bước tiến trên con đường học hành để góp sức cùng xây dựng xã hội, đất nước. Tôi chắc rằng, trong những năm tháng ngồi trên ghế nhà trường phổ thông, dù cho chương trình học luôn có sự đổi mới, cải cách nhưng bài học mà những nhà sư phạm luôn biết truyền vào những mầm xanh là lòng yêu Tổ quốc, yêu đòng bào. Và hẳn Linh còn thuộc 5 điều Bác Hồ dạy. Có thể có bạn cho với những gì bạn viết trong bài: "Nguyễn Thùy Linh – Cuộc sống ở Việt Nam có bình yên hay không?" thì nói với bạn câu chuyện này cũng có thể thừa nhưng bản thân tôi lại suy nghĩ khác. Bạn là một người trẻ lòng, có nhiệt huyết và quan trọng là bạn đang chứng minh không vô tâm. Bạn vẫn giành cho những mối quan tâm thường trực vào những vấn đề lớn của đất nước. Có chăng sự luận suy, đánh giá những vấn đề mắt thấy tai nghe còn mang nhiều định kiến.

Chúng ta từng chứng kiến cảnh Thủ tướng Úc trong một chuyến thăm đã không ngần ngại chạy thả bộ xung quanh Hồ Tây trước sự chứng kiến và ngỡ ngàng của bao người. Và còn rất nhiều câu chuyện khác khiến nhiều người nói về sự bình yên ở đất nước Việt Nam thân yêu. Bản thân Linh hình như không nhận ra được điều ấy nên việc những người bạn khi đọc những bài viết của cô cũng không lí giải nổi "Tại sao đất nước đang bình yên mà qua những bài viết của bạn nó lại trở nên xám xịt như vậy ?” Đối diện với sự chê trách đó, Linh đã phản ứng như một kẻ bị người khác sờ gáy. Cô đã không ngần ngại đưa ra cho mình một lí do mà trong đó sự nhấn mạnh về sự khác biệt về quan niệm, khái niệm về sự bình yên. Và Linh cũng không sai khi cho rằng, "bình yên thì đầu tiên con người phải được sống trong sự an toàn". 

Để cho những người nghe hình dung được quan điểm của mình thì Linh đã đưa ra hàng loạt ví dụ. Đầu tiên là câu hỏi: "Có khi nào bạn nhận được tin một người bạn của mình đã ra đi vì tai nạn giao thông chưa?" Có thể những con số thống kê đó của Linh sẽ khiến cho không ít người đọc bài viết này phải ngỡ ngàng và lo sợ về một viễn cảnh không an toàn. Hệ quả mà Linh nêu lên đó có trách nhiệm của những người trong cuộc - những người làm công tác quản lý và điều hành giao thông vận tải. Nếu chúng ta đi vào suy xét vấn đề thì việc tai nạn giao thông xảy ra nhiều ở một quốc gia không thể là tiêu chí khẳng định đất nước đó không bình yên được. Viễn cảnh đó là một điều không ai trong chúng ta mong muốn và thay vì coi đó như một vấn nạn thì chúng ta nên cùng nhau tìm ra giải pháp thích hợp nhất để khắc phục. 

Tôi tin là người đang cố gắng và mong muốn cho điều ấy. Nhưng chúng ta cũng nên đặt ra một câu hỏi thực sự về nhân cách khi cố nói: "Nếu như vụ đánh bom khủng bố vừa rồi ở Mỹ chỉ có 3 người chết mà đã làm rúng động cả nước Mỹ và thế giới, chính quyền phải ráo riết truy tìm thủ phạm và cúi đầu xin lỗi trước nhân dân. Thì ở nước ta một mình Lê Văn Luyện cũng đã giải quyết gọn gẽ ba mạng người trong vòng một đêm khi chưa đầy 18 tuổi!". Linh không biết rằng, với một tội danh lại mang những tính chất, mức độ khác nhau. Hành vi mà những tên tội phạm khủng bố thực hiện được xem là một vấn nạn toàn cầu, một quốc gia không thể một mình giải quyết một cách dễ dàng. Nó cần sự chung tay của nhiều quốc gia mà trong cuộc chiến này nước Mỹ là quốc gia đi tiên phong vì họ trực tiếp hứng chịu những hậu quả nặng nề do tội phạm khủng bố gây nên. 

Có thể Linh đang cảnh báo vấn nạn phạm tội của trẻ vị thành niên ở Việt Nam nhưng câu chuyện về phạm nhân Lê Văn Luyện trong vụ án tàn khốc vừa qua chỉ là một hiện tượng mà xã hội đang lên án. Nó không thể quy kết thành bản chất xã hội cũng như thế hệ trẻ hiện nay. 

Dẫu biết rằng, mọi sự so sánh trong vấn nạn về sự bình an mà Linh nói đều khập khiễng nhưng nếu nói hành vi man rợ, có phần xảy ra thường xuyên thì Việt Nam chúng ta chưa phải là điển hình. Những ai quan tâm đều biết những câu chuyện kinh hoàng xảy ra tại Nauy, các trường đại học, trung học phổ thông tại Mỹ....Số lượng nạn nhân cùng tính chất dã man sẽ khiến cho không ít người phải giật mình, kinh sợ. Cho nên nếu có những nhận định như vậy thì e rằng không công bằng cho đất nước chúng ta. Việt Nam vấn được biết đến là sự lựa chọn số 1 cho các nhà đầu tư nước ngoài vì đến với Việt Nam họ không sợ những tổn thất về kinh tế do những biến động do chiến tranh mang lại. Đó chưa kể là đến với Việt Nam chi phí cũng như giá cả nhân công và các sản phẩm dịch vụ cũng rẻ hơn rất nhiều. 

Những câu chuyện mà Linh kể tiếp theo như chất lượng thực phẩm trên thị trường, chất lượng của cơ sở vật chất hạ tầng hay những cái chết diễn ra nơi nhà tù hay trong cơ quan Công an trên một khía cạnh nào đó đấy là sự thật mà những con người, cá nhân liên quan không thể chối cãi hoặc biện minh cho hành động của mình. Nhưng không thể nhìn vào hàng hóa Trung Quốc tràn ngập trên thị trường mà quy kết bản chất của thực phẩm Việt Nam vì thực phẩm Trung Quốc còn có mặt và chiếm lĩnh thị trường của rất nhiều nước. Hay đừng nhìn vào chất lượng hạ tầng mà vội đánh giá nó có an toàn hay không vì rất nhiểu công trình hiện đại nhưng chỉ đi vào sử dụng một thời gian ngắn đã có những dấu hiệu của sự xuống cấp....Tất cả những phát hiện của Linh trên khía cạnh những tồn tại đó cũng đang được khắc phục và hạn chế tới mức thấp nhất. Những cơ quan quản lý thị trường đã siết chặt hơn vấn đề nhập khẩu và lưu hành hàng hóa có nguồn gốc từ Trung Quốc. Bộ Giao thông vận tải và hệ thống các Sở giao thông các tỉnh, thành phố đang không ngừng bắt vào rà soát và hoàn thiện dần dần các công trình giao thông phục vụ dân sinh....

Và còn rất nhiều thứ tồn tại được Linh trình bày và viện dẫn ví dụ cũng rất công phu và cụ thể, song khi Linh đã mang trong mình con mắt dò xét mọi việc theo cảm quan ác cảm thì dù Linh có nêu thế, nêu nữa thì những hiện trạng đó đều nhuốm màu mang tên cô. Nó ảm đạm như chính những gam màu mà cô nhận định về cuộc sống và những giá trị mang tên Việt Nam vậy.

Con không chê cha mẹ nghèo, một người công dân đúng nghĩa cũng không chê bai chính quê hương, xứ sở của mình. Chỉ tiếc là Nguyễn Thùy Linh lại không hiểu được những đạo lý bình thường và sơ khai ấy.