XUNG QUANH CHUYỆN VỀ CHỊ NGUYỆT HOÀI ĐỨC

An Chiến

Câu chuyện y đức của người thầy thuốc là một vấn đề không chỉ được ngành y tế quan tâm và giành cho nhiều biện pháp mang tính dài hạn với mong muốn khắc phục và đưa đến người bệnh hình ảnh về người lương y như từ mẫu. Nhiều câu chuyện đáng buồn được đưa ra ánh sáng công luận và nhận được không ít những tiếng chê, trách móc, thậm chí là những tiếng chưởi từ chính công luận cũng từ chính những nỗ lực của những người làm công tác quản lý, lãnh đạo và điều hành ngành y tế hiện nay...nhưng thành công bước đầu hiện nay của ngành y tế không chỉ xuất phát từ những người làm chuyên trách công tác này mà họ nhận được sự giúp sức  từ những "cộng tác viên thầm lặng" như Chị Nguyệt “Hoài Đức”...Chính những người như chị - trực tiếp làm  công tác chuyên môn với lương tâm của một người thầy thuốc đã không quản ngại những tiếng chê trách từ đồng nghiệp, không sợ những hệ lụy đằng sau hành động của mình đã đưa những sự thật trần truị lộ rõ và cũng tạo cơ sở cho những cơ quan chức năng vào cuộc làm sáng tỏ vụ việc. 

Như một số báo đài phản ánh: "Từ một người làm xét nghiệm thầm lặng ở Bệnh viện Đa khoa huyện Hoài Đức, Hà Nội, chỉ một tuần vừa qua cái tên “chị Nguyệt Hoài Đức” đã trở nên nổi tiếng." Không phải như những kẻ hám dạnh, thích được nổi tiếng, Chị Nguyệt hành động trước hết vì lương tâm của một con người với tình yêu đồng loại của mình và hơn hết Chị là người biết và hiểu tác hại ghê gớm của những hành động thiếu lương tâm của những người mà hàng ngày chị vẫn gọi là đồng nghiệp. Chị chứng kiến họ làm và chính chị cũng không bằng lòng và lương tâm của một người công tác trong ngành y đã thôi thúc chi phải lên tiếng, công bố câu chuyện không hay này lên cho mọi người cùng biết. 

Chị Nguyệt cũng là người ý thức được phanh phiu những câu chuyện không hay về cơ quan mình, về những người đồng nghiệp mình không khác gì chính chị đang làm xấu hình ảnh của cơ quan mình và chính chị. Chị cũng sẽ nhận được không ít những sự ghẻ lạnh, mắng chưởi từ những người vi phạm, những người không hiểu chuyện. Họ sẽ cho rằng, chị bao đồng, lo chuyện không đâu, thậm chí có người còn cho rằng chị không có tinh thần "xây dựng tập thể" và là một kẻ dở hơi....Tất cả những chướng ngại ấy tưởng chị Nguyệt sẽ buông xuôi để cho những sai trái kiểu: "nhân viên khoa xét nghiệm được phép tự ký vào phiếu kết quả, tự ý in ra phiếu kết quả xét nghiệm khống...” nhưng chị đã chấp nhận những điều tiếng, những dư luận không hay về mình để nói ra sự thật. Và để cho sự thật mình phản ánh được xác thực và có giá trị tố cáo cao, chị Nguyệt đã thực hiện một hành trình mà như chị tâm sự, hành trình đó đã khiến "tôi đã gầy đi 5 kg, nhiều đêm không ngủ, lúc nào cũng cảm thấy đau đầu...” để thực hiện những công việc  tưởng chừng một sức vóc mảnh mai và yếu ớt như chị khó mà thực hiện nổi:".... khi tiến hành thu thập chứng cứ, rồi đứng ra tố cáo vụ nhân bản xét nghiệm động trời ở bệnh viện này". Để có được những kết quả mà chính chị cũng không thể nào vui vẻ được như hôm nay bản thân chị cũng trải qua những cuộc đấu tranh nội tâm khi đứng giữa một bên là lương tâm của một người thầy thuốc và một bên là những vướng bận, lo sợ cho những người quanh chị khi sự thật ấy được công bố. Chị tâm sự: "Tất nhiên, mọi thứ không hề dễ dàng khi các chị thực hiện “điều tra”. Từ một môi trường làm việc thân thiện, yêu thương, các chị bắt đầu bị cô lập, đồng nghiệp muốn nói chuyện cũng chỉ dám trao đổi bằng ánh mắt. Theo yêu cầu của giám đốc bệnh viện, nhân viên khoa không vào sổ kết quả xét nghiệm (hoặc là vào sổ rất lẻ tẻ) nên nhóm tố cáo rất khó có được bằng chứng cụ thể. Riêng hai tháng 7 và 8-2012 hoàn toàn không được vào sổ. Những tháng tiếp để tránh sự nghi ngờ về các kết quả xét nghiệm trùng nhau một cách bất thường, các nhân viên này một mặt vẫn ghi các chỉ số xét nghiệm (và cả các chỉ số khống), một mặt lại sửa một vài chỉ số. Do vậy trên giấy tờ có nhìn thấy hiện tượng sao chép kết quả xét nghiệm, nhưng trên sổ sách kiểm tra rất khó để tìm bằng chứng.

Nhóm của chị Nguyệt sau đó đã phối hợp một mặt vừa trả kết quả cho bệnh nhân, mặt khác vừa vào sổ và in sao phiếu xét nghiệm làm bằng chứng. Việc làm của các chị cũng khiến một số nhân viên liên quan nhóm “nhân bản kết quả” khó chịu. Họ viết các dòng chữ như “đồ chó”, “đồ đểu” ngay trên phiếu kết quả xét nghiệm lưu (những mẫu kết quả này các chị đã giao nộp cơ quan công an). “Nhiều buổi trưa tôi chỉ ăn một chút, còn thức đêm đến 2-3g sáng là chuyện thường để kiểm tra các phiếu kết quả thu thập được một cách chính xác” - chị Nguyệt cho biết."

Sau hành động dũng cảm và có phần quyết đoán đó, những hành động vô trách nhiệm, vô lương tâm được phanh phiu và những người liên quan chắc chắn sẽ chịu không ít những hình phạt thích đáng từ những người làm công tác quản lý và bản thân họ cũng phải đối diện với dư luận, với lương tâm nghề nghiệp. Và cái mà những người như chị Nguyệt nhận được chính là đem lại sự trong sáng cho ý đức người thầy thuốc và qua sự việc này nó sẽ là một sự cảnh tỉnh cho những ai đang có những hành động sai trái như vậy thấy được cho mình lối thoát và bắt đầu một hành trình sửa sai. 

Rõ ràng những thứ mà chị Nguyệt được không ít nhưng câu chuyện đâu có kết thúc với bản thân chị. Rồi đây, sau khi sự việc sai phạm được làm rõ và những kẻ thực hiện hành vi sai trái chịu những chế tài pháp luật liên quan nhưng ai sẽ bảo vệ chị Nguyệt trước những toan tính trả thù, trước những kẻ cho hành động của chị là phá bĩnh, là thích thể hiện. Nhất là khi những cơ quan báo đài đã đăng tải không ít về hành động của chị: "Từ hôm chuyện này lên báo chí, tivi, thì mọi người, người bệnh rất ủng hộ chị ấy. Nhưng việc chị ấy làm đã động đến quyền lợi của một số người, vì vậy tôi mong hãy bảo vệ chị Nguyệt và các chị tham gia tố cáo, vì người dám nói lên sự thật bây giờ không phải là nhiều”.

Chúng ta kính trọng và biết ơn những hành động vừa qua của chị Nguyệt nhưng cũng cần có cơ chế thông tin và bảo vệ những người dám đấu tranh vì công lý và lẽ phải như chị. Xã hội này sẽ không có những bước chuyển mình nếu cái sai mãi nằm trong bóng tối và những kẻ chuyên làm việc sai trái có dịp dằn mặt và công kích những người dám chống lại quyền lợi và những giá trị họ đang theo đuổi. Đã đên lúc chúng ta phải hành động để những con người như chị Nguyệt không phải chịu những ấm ức, những dằn vặt kiểu: "Có lẽ vì những tâm sự dồn nén này mà trong suốt buổi nói chuyện với chúng tôi, chị Nguyệt cứ khóc suốt. Khuôn mặt chị hốc hác và cặp mắt thâm quầng. Chị Nguyệt tâm sự chị mới đỡ đau đầu khoảng một tuần nay từ khi vụ việc được đưa ra công luận, còn trước đó lòng chị nặng trĩu vì những áp lực và nỗi lo sợ".  Và cũng nên có một quy đình về mức độ vào cuộc của các cơ quan báo chí trong những sự việc mang tính nhạy cảm và nhiều hệ lụy cho những người dũng cảm dám nói lên sự thật như Chị Nguyệt. /.

(Bài viết có sử dụng một số tư liệu của báo Tuổi trẻ)