ĐẶNG XƯƠNG HÙNG: KHÔNG HIỂU CHUYỆN THÌ ĐỪNG PHÁT NGÔN BỪA BÃI

Khác với Cù Huy Hà Vũ hay Trần Khải Thanh Thủy, Đặng Xương Hùng - Vụ phó Bộ Ngoại giao Việt Nam có mặt tại nước ngoài với vai trò một kẻ lưu vong nơi xứ người mà không qua một phiên tòa xét xử nào; mặc dù với những gì Y đã làm thì chuyện bị bắt, xét xử và đi liền là những án phạt tù là chuyện đương nhiên nhưng với bản năng của một nhà ngoại giao nên khi ngửi thấy mùi bất lợi Y đã kịp cao chạy xa bay và hiện tại Y đang định cư tại Thụy Sỹ theo diện "tị nạn chính trị". 

Gần đây nhất, "Ích Tắc", "Lê Chiêu Thống" của thế kỷ 21 này đã tham gia với tư cách là một diễn giả tại một hội nghị bên lề tại Giơ ne vơ - Thụy Sỹ để bàn về tình hình tự do, dân chủ và nhân quyền tại  Việt Nam. Và lẽ ra, tại hội nghị này cùng với Y đã có thêm nhà báo tự do, Tiến sỹ Phạm Chí Dũng nhưng do những trục trặc liên quan nhân thân và tính mục đích thiếu trong sáng trong chuyến "công du" nước ngoài này nên Dũng đã phải lỡ hẹn với Giơ ne vơ. Đương nhiên, việc thiếu vắng một nhân vật từ trong nước đã khiến tiếng nói của một nhân vật lưu vong như Đặng Xương Hùng thiếu thuyết phục và những đề nghị kiểu xem lại tư cách thành viên chính thức Hội đồng nhân quyền Liên Hợp Quốc đã bị các thành viên trong Hội nghị chính thức bác bỏ. Kể từ thời điểm ấy, Hùng ít nói về chuyện trong nước. 

Tuy nhiên, sau sự kiện Cù Huy Hà Vũ đi Mỹ chữa bệnh và khả năng sẽ định cư tại Mỹ đã khiến Y lên tiếng, bởi suy cho cùng Vũ và Hùng là hai kẻ cùng cảnh ngộ và chúng phải thương lấy nhau (Mặc dù Thụy Sỹ và Mỹ không gần nhau lắm). Và Hùng cũng rất biết chọn câu chuyện để nói để có thể thuyết phục được những người sẽ nghe anh nói. 

Từng là một quan chức cỡ trung của ngành ngoại giao nên chỉ cần đưa ra cái "mác" quan chức này thì nhiều người sẽ tin ngay tức khắc những gì Hùng nói. Nếu không chừng, câu chuyện của Hùng sẽ được nhiều người lầm tưởng là "chuyện thâm cung bí sử" và người ta sẽ tin những gì người trong cuộc nói.  Và khi nghe Hùng nói: "Bộ Ngoại giao quyết định bắt thả tù?" nhiều người ngỡ hình như hơi vô lý, việc bắt, thả tù là chức năng của Cơ quan Công an, Viện Kiểm sát và Tòa án nhân dân các cấp; Bộ Ngoại giao và các cơ quan ngoại giao chỉ thực hiện chức năng đối ngoại, làm câu nối giữa Việt Nam với thế giới và người lại; có chăng họ chỉ là đơn vị phối hợp, cung cấp thông tin liên quan trong việc bắt, xử lý một đối tượng nào đó. 

Tuy nhiên, cách nói ngỡ như vô lý và có phần "giật gân ấy" lại là sự khởi đầu để Hùng nói về một lẽ hết sức thường tình. Theo thông tin từ BBC, Hùng bộc lộ: "Bộ Ngoại giao và Bộ Công an chia sẻ vai trò quyết định bắt hay thả ai. Cựu quan chức Vụ phó Bộ Ngoại giao Việt Nam phân tích các mục tiêu mà Hà Nội muốn đạt được để đổi lại cho lần thả tù nhân chính trị và lương tâm đang diễn ra và cho rằng Bộ Ngoại giao có vai trò cao trong quyết định "bắt hay thả" ai". "Tôi nghĩ rằng chắc phân tích của Bộ Ngoại giao hiện nay cho thấy là khi mà ta (Việt Nam) đã vào Hội đồng Nhân quyền (LHQ), nhất là khi ta đã ký Công ước chống tra tấn, rồi ta đã kiểm điểm định kỳ, rồi trước những dấu hiệu khả quan của TPP. "Thì Bộ Ngoại giao mới đề xuất lên rằng trước tình hình đó, cần phải cải thiện hình ảnh về nhân quyền ở Việt Nam, trước mắt thả những tù nhân chính trị, thì cái này sẽ được bàn với Bộ Công an, rồi đưa ra Bộ Chính trị, Bộ Chính trị sẽ có những quyết định như vậy." Và gã còn nêu lên năm mục tiêu chính cho những động thái vừa qua. 

Nói nhiều, nhưng cuối cùng điều Hùng muốn chuyển tải là mối quan hệ hữu cơ và gắn bó giữa hai cơ quan Bộ (Công an và Ngoại Giao) và chuyện Việt Nam phải chịu sức ép trong việc thả tự do cho Cù Huy Hà Vũ, Nguyễn Tiến Trung, Vi Đức Hồi trong những ngày qua. Đây là một câu chuyện không hề mới, thậm chí được nói nhiều trong những ngày qua, vì vậy nên Hùng do ở nước ngoài nên không hiểu rằng, những tình tiết đã quá quen thuộc. Những kẻ như Phạm Chí Dũng, Nguyễn Lân Thắng hay Gs Tương Lai, bản thân Nguyễn Tiến Trung và Vi Đức Hồi đã nói, song cơ hồ lời nói vừa phát ra thì chúng bị đánh giá là những kẻ vô ơn, những kẻ đi ngược lại với truyền thống của dân tộc; và đương nhiên, không một ai tin vào những lời chúng nói.

Điều duy nhất mới ở Hùng là chuyện phát hiện ra mối quan hệ gắn bó giữa hai ngành Công an và Ngoại giao, hai lĩnh vực đảm bảo an ninh trật tự và công tác đối ngoại. Nhưng, e rằng, phát hiện đó có phần muộn mằn và chứng tỏ dù phục vụ một thời gian cho nước nhà nhưng Hùng không hiểu gì cơ chế vận hành của cơ cấu tổ chức và bộ máy nhà nước hiện nay. Hùng đã lầm tưởng rằng, nói ra điều đó sẽ là một phát kiến và tất nhiên đi kèm là dấy lên những động thái ngờ vực hay đặt ra những dấu hỏi đi liền mà không thể biết rằng đó là chuyện đương nhiên, tất yếu. Chúng ta thử hỏi rằng, một nhà nước mà mối quan hệ giữa các cấp, các ngành không thực chất và hoạt động độc lập thì sẽ ra sao. Cho nên, sẽ là ấu trĩ và thiếu hiểu biết khi cho rằng, việc hi sinh lợi ích của ngành này để đạt được mục đích của ngành khác là vô lí và bất thường. Trên thực tế, đó là những chuyện đã xảy ra và trở nên bình thường; thậm chí một số ngành đã có sự phối hợp nhịp nhàng trong mối quan hệ này. Tuy nhiên, cũng cần khẳng định rằng, không vì những mối quan hệ mang tính tương hỗ, phối hợp ấy mà chúng ta sẵn sàng từ bỏ nguyên tắc mang tính cốt lõi của đôi bên. Hay nói cách khác, chúng ta không có chuyện vì những mục tiêu đối ngoại, quan hệ với bên ngoài mà sẵn sàng dẫm đạp lên sự tôn nghiêm và tính độc lập của nước nhà. Và xin khẳng định lại, việc thả Cù Huy Hà Vũ, Nguyễn Tiến Trung hay Vi Đức Hồi nằm trong chính sách nhân đạo của nước nhà, là động thái tạo điều kiện cho cá nhân những con người này có cơ hội làm lại từ đầu./.

An Chiến