SỰ ÔN HOÀ CỦA TOÀ TỔNG GIÁO PHẬN HÀ NỘI LÀ CÓ CƠ SỞ

Không quá ồn ào, xung quanh vụ đòi đất tại 29, Nhà Chúng, Toà Tổng Giáo phận Hà Nội mà cụ thể hơn là Hồng y Nguyễn Văn Nhơn, Tổng Giám mục TGP Hà Nội và Giám mục Chu Văn Văn, phụ tá Tổng giáo phận Hà Nội cũng mới chỉ có đơn kiến nghị khẩn cấp ngày 5/11/2018 gửi chính quyền các cấp Hà Nội. Ngoài ra họ chưa có bất cứ động thái nào. Nếu có bên lề thì cũng chỉ là miệng lưỡi giảo hoạt và ngoa ngôn của đám Lm Dòng chúa cứu thế/ Giáo xứ Thái Hà mà thôi. 

Lí giải sự ôn hoà này, dưới góc nhìn của một người theo dõi khá kỹ các vụ đòi đất gần đây của Toà tổng giáo phận Hà Nội, người viết có đôi điều: 

TGM Ngô Quang Kiệt (Nguồn: FB). 

Vấn đề thứ nhất mà tin chắc những ai đã từng theo dõi các vụ việc đòi đất tại đây đều tâm đắc là, nó đã từng khiến Toà tổng giáo phận Hà Nội mất quá nhiều. Cụ thể sau vụ Thái Hà - Nhà Chung năm 2009, ngoài việc không hiện thực được ý định, nguyện vọng của mình... thì với phát ngôn ngớ ngẩn, thiếu tinh thần tự tôn dân tộc, sau khi được Nhà nước VN kiến nghị toà thánh đã cho Tổng Giám mục TGP Hà Nội khi đấy là ông Ngô Quang Kiệt nghỉ hưu ở độ tuổi chín nhất của đời người tu hành. Đấy là một tổn thất mà bất cứ chức sắc có độ chín, am hiểu và khôn ngoan đều không muốn nó tái hiện. Dù ai cũng biết, đó là điều vạn bất đắc dĩ mà cả Toà thánh và nhà nước VN buộc phải làm để ổn định tình hình khi đấy. 

Vấn đề thứ hai, không ngoài lợi thế của Toà tổng giáo phận Hà Nội trong vụ việc này. Trong đơn kiến nghị khẩn cấp, Toà tổng Gp đã gửi kèm theo bằng khoán điền thổ số 1794, quyển 9, trang 191 có từ thời Pháp thuộc chứng minh Toà tổng Giáo phận từng sở hữu khu đất nói trên, cụ thể hơn đó từng là trụ sở của trường Dũng Lạc thuộc Toà tổng giáo phận Hà Nội.

Nhưng bất lợi thay khi cái lợi thế ngỡ như riêng biệt đó đã bị phủ nhận bằng những động thái của những người có chức trách thuộc Toà tổng giáo phận Hà Nội và những căn cứ mới được đưa ra. 

Theo đó, từ năm 1954 - 1961 trên cương vị quản lý Nhà Chung Hà Nội, Linh mục Nguyễn Tùng Cương (1919 - 1999) sau này là Giám mục chính tòa Giáo phận Hải Phòng đã có giấy tờ bàn giao cho chính quyền Hà Nội quản lý vào ngày 24/11/1961. Điều này, chính quyền Hà Nội có giấy tờ chứng minh hẳn hoi. Với số giấy tờ này thì đương nhiên bằng khoán điền thổ số 1794, quyển 9, trang 191 có từ thời Pháp thuộc không còn giá trị và đó cũng là lí do mà rất nhiều lần, sau khi Toà Tổng Giáo phận có văn bản đề nghị cấp lại thì chính quyền Hà Nội đã từ chối với lí do không có cơ sở. 

Một chi tiết khác cũng cần được quan tâm nữa, trong khi Toà tổng giáo phận Hà Nội khẳng định đó là đất của Toà tổng giáo phận nhưng thời điểm bàn giao thì khu đất 29, Nhà Chung (trước đây là nằm trong thửa đất số nhà 29-31 phố Nhà Chung (số cũ) có nguồn gốc do Hội truyền giáo ngoại quốc (Hội thừa sai Paris) quản lý và sử dụng. Do đó, nếu càng lớn tiếng và có những động thái thiếu ôn hoà thì Toà tổng giáo phận Hà Nội sẽ chỉ càng bất lợi hơn mà thôi. 

Ngoài ra, cũng xuất hiện những thông tin chính thống rằng, thời điểm bàn giao đất cơ sở tôn giáo cho chính quyền quản lý, sử dụng từ năm 1954 - 1961, không chỉ có khu đất tại số 29 - Nhà Chung, 42 Nhà Chung (vụ việc năm 2009) và vụ việc đòi đất mới đây của các nữ tù dòng Thánh Phaolô tại khu đất số 5A-5B, Quang Trung, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội mà con số các thửa đất được bàn giao lên đến con số 95 thửa, khu đất. Việc ưu ái, cấp lại đất cho Toà tổng giáo phận Hà Nội thì chính quyền Hà Nội sẽ tự làm khó mình, cấp lại đối với các chủ thể khác, trong khi hầu hết các khu đất đã được cấp và sử dụng ổn định, lâu dài. 

Phải chăng do hiểu cái thế yếu của mình và cái khó của chính quyền Hà Nội nên dù có đơn nhưng Toà tổng giáo phận Hà Nội vẫn hết sức ôn hoà. Đó là sự khôn ngoan ít ai biết của nhà lãnh đạo giáo hội có chiều sâu như Hồng y Nguyễn Văn Nhơn. 

An Chiến