GÓC NHÌN PHÁP LÝ LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC BẮT ÔNG TRỊNH VĂN QUYẾT

Minh Vy

Ngày 29/3, Bộ Công an cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an tiến hành điều tra, xác minh đối với Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Tập đoàn FLC, các cá nhân thuộc Công ty CP Tập đoàn FLC, Công ty CP Chứng khoán BOS và các công ty có liên quan về hành vi "Thao túng thị trường chứng khoán", "Che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán" xảy ra ngày 10/01/2022, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà đầu tư, ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam. Hành vi trên của Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Tập đoàn FLC đã đủ yếu tố cấu thành tội "Thao túng thị trường chứng khoán", quy định tại Điều 211 Bộ luật Hình sự.

Ảnh: Góc nhìn pháp lý liên quan đến việc bắt ông Trịnh Văn Quyết

Và nếu như tội danh này được chứng minh thì theo quy định tại Điều 211. Quy định về Tội thao túng thị trường chứng khoán như sau:

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây thu lợi bất chính từ 500 triệu đồng đến dưới 1,5 tỷ đồng hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1 tỷ đồng đến dưới 3 tỷ đồng, thì bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 2 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm:

a) Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng với nhau liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;

b) Thông đồng với người khác đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;

c) Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường;

d) Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán;

đ) Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó;

e) Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 2 tỷ - 4 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 2 năm đến 7 năm: Có tổ chức; Thu lợi bất chính 1.5 tỷ đồng trở lên; Gây thiệt hại cho nhà đầu tư 3 tỷ đồng trở lên…

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đồng đến 250 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm.

Với tội danh được cơ quan công an khởi tố thì việc ông Trịnh Văn Quyết nếu bị kết tội thì có thể chịu mức án cao nhất là 7 năm tù. Và như vậy nhiều tình huống pháp lý cũng sẽ xuất hiện như việc đồng phạm giúp sức cho ông Trịnh Văn Quyết bán số cổ phiếu trên.

Tuy nhiên đối với nhiều người cũng đặt câu hỏi là tại sao trước đó anh Quyết bị khởi tố dù trước đó bị phạt hành chính?

Về vấn đề này theo tôi trước đó việc Anh Quyết đã bán "chui" 74,8 triệu cổ phiếu FLC hồi tháng 1 vừa qua mà không báo cáo, không công bố thông tin trước khi thực hiện giao dịch. Thì việc cơ quan nhà nước (Ủy ban chứng khoán nhà nước) xử phạt hành chính 1,5 tỷ đồng theo quy định tại khoản 3 Điều 5, điểm h khoản 5 Điều 33 Nghị định số 156/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán và anh Quyết cũng chịu hình phạt bổ sung là đình chỉ hoạt động giao dịch chứng khoán trong vòng 5 tháng.

Theo Điều 62 Luật xử phạt vi phạm hành chính năm 2012 quy định. Chuyển hồ sơ vụ vi phạm có dấu hiệu tội phạm để truy cứu trách nhiệm hình sự

1. Khi xem xét vụ vi phạm để quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nếu xét thấy hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm, thì người có thẩm quyền xử phạt phải chuyển ngay hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự.

2. Trong quá trình thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nếu hành vi vi phạm được phát hiện có dấu hiệu tội phạm mà chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự thì người đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính phải ra quyết định tạm đình chỉ thi hành quyết định đó và trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày tạm đình chỉ phải chuyển hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự; trường hợp đã thi hành xong quyết định xử phạt thì người đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính phải chuyển hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự.

3. Cơ quan tiến hành tố tụng hình sự có trách nhiệm xem xét, kết luận vụ việc và trả lời kết quả giải quyết bằng văn bản cho người có thẩm quyền đã chuyển hồ sơ trong thời hạn theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự; trường hợp không khởi tố vụ án hình sự thì trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày có quyết định không khởi tố vụ án hình sự, cơ quan tiến hành tố tụng phải trả hồ sơ vụ việc cho người có thẩm quyền xử phạt đã chuyển hồ sơ đến.

Trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, nếu cơ quan tiến hành tố tụng hình sự có quyết định khởi tố vụ án thì người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính phải huỷ bỏ quyết định xử phạt vi phạm hành chính và chuyển toàn bộ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính và tài liệu về việc thi hành quyết định xử phạt cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự.

4. Việc chuyển hồ sơ vụ vi phạm có dấu hiệu tội phạm để truy cứu trách nhiệm hình sự phải được thông báo bằng văn bản cho cá nhân vi phạm.

Do đó, cơ quan công an khởi tố với tội danh “thao túng thị trường chứng khoán” khác so với việc Ủy ban chứng khoán nhà nước xử phạt hành chính đối với việc không thông báo về việc giao dịch bán 74,8 triệu cổ phiếu FLC. Cho nên việc cơ quan khởi tố là hoàn toàn đúng quy định và không có chuyện một tội danh bị xử lý hai lần.

Ngoài ra, có thể việc cơ quan công an khởi tố ông Trịnh Văn Quyết với tội danh thao túng thị trường chứng khoán chỉ là bước đầu trong việc làm rõ một số sai phạm đã xảy ra tại Tập đoàn FLC do ông Trịnh Văn Quyết đứng đầu, điều đã làm dư luận xôn xao trong thời gian qua./.