NHỮNG HỆ LỤY TỪ CHÍNH CHỦ NGHĨA DÂN TỘC HẸP HÒI, NƯỚC LỚN

Phạm Chiến

          Trong lịch sử thế giới không phải khi nào việc vận hành và thực thi "Chủ nghĩa dân tộc" cũng gắn với các cuộc tranh chấp pháp lý và các cuộc chiến vũ trang bởi từ "Chủ nghĩa dân tộc" sẽ sản sinh và nuôi dưỡng lòng yêu nước của mỗi công dân. Tuy nhiên cũng không ngoại trừ vấn đề này bị biến tướng và trở thành chiêu bài của những kẻ vốn mang trong mình tư tưởng hiếu chiến, cực đoan.

***

            Từ xưa đến nay, nguyên nhân hàng đầu và mang tính cố hữu của phần lớn các cuộc chiến tranh lớn nhỏ trên thế giới đều xuất phát và gói gọn trong cụm từ "chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi". Việc để cho những cá nhân trong phái diều hâu thắng thế sẽ đẩy những mâu thuẫn, xung đột đi xa hơn và đối diện với những cuộc chiến vũ trang thực sư. Và không phải tất cả con người trong dân tộc đó đều có và mang trên mình những tư tưởng dân tộc hẹp hòi và bành trướng sang các quốc gia bên ngoài. Nó chỉ tập trung vào một bộ phận những kẻ thích gây hấn và những kẻ có quyền lực trực tiếp và thiết thân nếu cuộc chiến và các tranh chấp đó được khơi mào. Chính nhữnng quyền lợi đó đã thôi thúc họ bằng mọi giá, mọi thủ đoạn phải giành được thế thượng phong trong cuộc bỏ phiếu để đưa ra quyết định đường hướng đối ngoại cũng như thực thi những kế hoạch quân sự - chính trị liên quan. Thực tế cho thấy quốc gia nào thường xuyên có các hoạt động quân sự để xâm lược nước khác dù là với mục đích này hay mục đích khác đều chứng tỏ chủ nghĩa dân tộc tại nơi đó đang trỗi dậy một cách mạnh mẽ và quyết liệt nhất. 

Học giả Linda Jakobson 

           Trong một thế giới đại đồng khi mà nhân loại đều hướng đến việc giải quyết tất cả mọi vấn đề xung đột bằng những cuộc thương thuyết, hòa đàm thì chủ nghĩa dân tộc có rất ít đất để phát triển nhưng không có nghĩa là nó hoàn toàn lịu tắt và chết đi. Vẫn còn một bộ phận mà chúng ta vẫn quen gọi là phái "Diều hâu" trong hệ thống nhà nước luôn luôn muốn giải quyết tất cả mọi xung đột bằng biện pháp vũ trang. Họ tích cực triển khai các cuộc vận động hành lang để những con người có tên tuổi trong nước ủng hộ chính sách ngoại giao của họ. Khi những bất đồng và những luồng dư luận trái chiều trong nước đã cơ bản được ổn định thì họ sẽ xúc tiến những bước đi tiếp theo đã được định sẵn. 

           Trong xu thế mới để áp đặt và có cơ sở thắng thế trong vấn đề thực thi cái gọi là "chủ nghĩa dân tộc", những kẻ mang trong mình toan tính xâm lược và cướp bóc trắng trợn những gì vốn không thuộc về mình cũng khéo tạo ra cho mình những vỏ bọc pháp lý an toàn và cũng đủ để kích động được một bộ phận không nhỏ những người sẵn sàng hưởng ứng theo. Trong số đó chiêu bài với cái gọi là bảo vệ "chủ quyền" đang chứng minh được tính hiệu quả cũng như độ thuyết phục cao với những con người từng hoài nghi với chính sách ngoại giao của họ. 

           Trong lịch sử Trung Quốc luôn chứng minh mình là một nước lớn và tư tưởng nước lớn cũng vì vậy mà cũng trở nên quyết liệt và chi phối chính sách, đường hướng ngoại giao của Quốc gia hơn 1.2 tỷ dân này. Trung Quốc cũng là một trong năm thành viên thường trực của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc nên họ cũng có được hành lang pháp lý đối với các hoạt động liên quan đến tranh chấp về lãnh thổ. Trong nhiều cuộc tranh chấp Trung Quốc thể hiện là một người hòa giải, một trong những thành viên mà tiếng nói của họ cũng quyết định một phần cục diện của vấn đề. Nhưng chính bản thân Trung Quốc không phải không có những vấn đề cần giải quyết. Sự phát triển một cách thần kỳ trong chiến lược mà chúng ta vẫn quen gọi là :"Trung Quốc đang trỗi dậy hòa bình" ấy đã khiến Trung Quốc đối diện với không ít những khó khăn mang tính căn cơ để đi lên. Một trong những vấn đề đó chính là nguồn nguyên liệu để phục vụ cho một đại công trường đang từng ngày, từng giờ làm việc. Chính những khó khăn này đã thách thức không nhỏ lòng tin của người dân vào vai trò của Đảng Cộng sản và bộ máy lãnh đạo Đảng và nhà nước mới hiện nay do ông Tập Cận Bình đứng đầu nên Trung Quốc một mặt thực hiện cái gọi là ve vãn ngoại giao với những lời hứa đầu tư và tài trợ vốn, khoa học kỹ thuật với các quốc gia có sẵn nguồn tài nguyên dồi dào, phong phú nhằm bổ sung  nguồn nguyên, nhiên liệu đang thiếu hụt trầm trọng mà sản lượng trong nước không thể đáp ứng được. Mặt khác, Trung Quốc tiến hành gấy hấn xung đột với các quốc gia láng giềng có nhiều nguồn dầu mỏ, khí đốt và băng cháy. Trong sách lược này, Biển Đông và Biển Hoa Đông trở thành tâm điểm và cũng dồn lại sức nóng nhất. Trung Quốc đã dựa trên những chứng cứ pháp lý mang tính chất "tự có", "lần đầu tiên" được công bố rồi tự cho mình cái quyền được bảo vệ những gì thuộc về mình bằng cách cho tàu hải giám, ngư chính, tuần duyên được trang bị những vũ khí tối tân được hoạt động vào vùng lãnh hải của nước khác. Thực hiện các hoạt đông thăm dò và khai thác dầu khí trên hai vùng lãnh hải này. Không dừng lại đó, phía Trung Quốc cũng tiến hành những hành động công bố những tư liệu chứng minh hai vùng lãnh hải trên là của mình một cách ngang ngược và bất chấp công luận quốc tế. 

           Theo bà Linda Jakobson là Giám đốc Chương trình Đông Nam Á tại Viện Lowy từng có 20 năm sống và làm việc tại Trung Quốc và là chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu chính sách đối ngoại, an ninh Trung Quốc nhận định trên mạng Quan hệ an ninh quốc tế (ISN) ngày 24/6 thì "mối bận tâm về tốc độ tăng trưởng kinh tế và ổn định nội bộ vẫn là ưu tiên hàng đầu của giới lãnh đạo Trung Quốc cho nên những năm tới chính sách đối ngoại chỉ giữ một vai trò khiêm tốn" và "Ông Tập Cận Bình đang chịu nhiều áp lực từ các lĩnh vực của xã hội để giải quyết các vấn đề bức xúc trong nước, muốn duy trì quyền lực ông Bình phải đảm bảo tăng trưởng kinh tế và ổn định xã hội. Do những mối bận tâm này, chính sách đối ngoại của Trung Quốc có thể gây ra những phản ứng ngược." Và như vậy, tình hình nội bộ trong nước hiện nay sẽ chi phối và ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách đối ngoại của quốc gia giàu tham vọng này. Ai cũng biết rằng, khả năng giải quyết những vấn đề mang tính tự thân của Trung quốc đối với những khó khăn trong nước hiện nay là hạn chế và giới lãnh đạo Trung Quốc đang hướng tới đẩy sự chú ý của công chúng và dư luận ra bên ngoài. Lâu nay, người dân Trung Quốc đã xuất hiện tâm lý hoài nghi vào khả năng giải quyết các vấn đề mang tính nội sinh từ nhiệm kỳ của ông Hồ Cẩm Đào và nó được tiếp tục dưới thời ông Tập Cận Bình - một người được dự báo sẽ theo đuổi những mục tiêu với sự cứng rắn nhất định. Và khi chưa thể giải quyết được một sớm, một chiều, giới lãnh đạo Trung Quốc đang muốn đẩy sự quan tâm vào những mâu thuẫn bên ngoài. Việc dấy lên những tranh chấp liên quan đến lãnh thổ tại hai vùng biển với hàng loạt các quốc gia láng giềng bước đầu đã giúp Trung Quốc đạt được những mục tiêu nhất định. Nhưng chính những bước đi quá xa mà bản thân họ không dự báo được trước đã tạo nên thế tiến thoái lưỡng nan hiện nay về cục diện trên Biển Đông và Biển Hoa Đông. Hay nói cách khác, Trung Quốc đã lấn quá sâu vào một cuộc chơi mà bản thân họ không đặt mục tiêu hàng đầu vào vấn đề này. Và như chúng ta hay quen ví von: "đâm lao phải theo lao". Vị thế của Trung Quốc từ lâu được xác lập trên chính trường quốc tế không cho phép họ tự nhận thua trong trường hợp này. Đồng thời, cái lúc mà họ biết không nên dấn sâu hơn vào cuộc tranh chấp này thì cũng là lúc họ đối diện với những cá nhân cụ thể theo đường lối hoạt động cực đoan và cổ súy cho chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi và bành trướng lãnh thổ ra bên ngoài. Những áp lực từ dư luận, từ những chính trị gia tên tuổi đã khiến bao công lao mà Trung Quốc theo đuổi vào vấn đề này  thành công cốc. Mục đích chính của vấn đề không giải quyết được. Uy tín của họ đã bị tụt thảm hại trong khu vực và trên thế giới cũng từ những hành động có phần quá khích và ngang ngược ấy và nay thì họ đang phải đối diện với những sự suy giảm uy tín mới từ những người dân trong nước trước làn sóng thúc ép và kêu gọi ban lãnh đạo Trung Quốc và cá nhân ông Tập Cận Bình tiếp tục thực thi chính sách đối ngoại trên Biển Đông và Biển Hoa ĐÔng của phái "Diều hâu" - chủ nghĩa dân tộc. Việc ông Bình vượt qua được những áp lực từ những người theo đuổi chủ nghĩa dân tộc sẽ quy định cục diện của vấn đề này. Những người dân Việt Nam - những người chịu ảnh hưởng trực tiếp từ những hoạt động tranh chấp này mong muốn Ban lãnh đạo Trung Quốc và cá nhân ông Bình đủ tỉnh táo để suy xét và có những bước đi mà mục tiêu cao nhất là giữ gìn hình ảnh của đất nước Trung Quốc trên trường quốc tế. Đó mới là những cái mà công luận thế giới và bản thân những người dân Trung Quốc yêu chuộng hòa bình mong muốn./.

Trích: http://molang0205.blogspot.com/