LIỆU NƯỚC NGA CÓ THỂ DUY TRÌ LÂU DÀI TÌNH TRẠNG HIỆN TẠI Ở SYRIA?

Một ngày sau khi Thượng viện Nga cho phép Tổng thống triển khai lực lượng tại Syria, Quân đội Nga đã chính thức có mặt để hỗ trợ về mặt quân sự và tham gia một phần trong chiến dịch không kích vào trụ sở của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng tại Syria - Đó là một điều mà tôi tin là đến thời điểm hiện tại ai ai cũng đều biết. Và để dọn đường dư luận cho sự có mặt hợp pháp của mình tại Syria, trước đó Nga cũng đã gửi tới Mỹ thông điệp: "Nga yêu cầu Hoa Kỳ ngay lập tức loại bỏ (thu dọn) các máy bay Mỹ khỏi không phận Syria!".

Trước những gì đang xảy ra, một điều mà bất kỳ ai theo dõi diễn biến tình hình liên quan Syria trước động thái của người Nga đều sẽ có chung băn khoăn: Liệu người Nga có thể duy trì sự có mặt tại Syria một cách lâu dài không khi mà cả Mỹ và các quốc gia Châu Âu - những đối tác lớn của Mỹ trong những biến động tình hình chính trị thế giới hơn 1 thập niên vừa qua đều cho rằng người Nga không nên có mặt tại Syria? Đáng nói hơn với riêng nước Mỹ, hành động của nước Nga không khác gì việc họ đang ra sức đối trọng lại chính họ. Trong khi Mỹ cho rằng sự ra đi của tổng thống Bashar al-Assad là điều kiện cần thiết để ổn định tình hình chính trị tại quốc gia Trung Đông này; Mỹ cũng sẽ ủng hộ, hậu thuẫn cho hoạt động tái thiết và cử quân đội tới để đối phó với những thứ nguy cơ từ chủ nghĩa khủng bố.... thì nước Nga vẫn dường như chưa bao giờ thay đổi quan điểm liên quan sinh mệnh chính trị của ông Bashar al-Assad. 

Giáo sư Peter Bahmayer đến từ Viện nghiên cứu Đông và Nam Âu ở thủ đô Viên (Áo) - Nguồn: Báo Pravda.ru. 

Tuy nhiên, nội dung trao đổi của Giáo sư Peter Bahmayer đến từ Viện nghiên cứu Đông và Nam Âu ở thủ đô Viên (Áo) với báo Pravda.ru của Nga đã hé lộ ra không ít điều liên quan đến những băn khoăn nói trên. Và theo đó, theo Giáo sư Peter Bahmayer "ở nước Áo và nhiều nước Châu Âu khác, người dân ủng hộ hành động của Nga ở Syria nhưng họ sợ thể hiện công khai điều đó do sợ…Mỹ. Lý do là ngày nay các nước Châu Âu không còn có chủ quyền quốc gia nữa, họ phụ thuộc váo Mỹ" (http://www.pravda.ru/…/expe…/01-10-2015/1276703-Bahmayer-0/…)

Như thế, nếu những gì được Giáo sư Peter Bahmayer chia sẻ là sự thật và khách quan thì xem chừng tương lai của Nga tại Syria vẫn không đến nỗi ảm đảm và đáng lo như người ta vẫn tưởng. Và như đã nhiều lần khẳng định người Mỹ chỉ thực sự mạnh và chiếm ưu thế hơn trong cuộc cạnh tranh với người Nga khi họ nhận được sự ủng hộ hoàn toàn của Châu Âu (cụ thể là Eu); cho nên, sự phản đối của người Mỹ cho đến thời điểm hiện tại xem chừng chỉ là hành động đơn phương của một nước hướng đến một nước. Nó sẽ không đáng sợ như những lần trước bởi một khi cả Châu Âu vào cuộc thì điều Nga sợ nhất là những tổn hại về mặt kinh tế từ chính sách cấm vận của EU.

Một trong các nguy cơ đang đe doạ cộng đồng khu vực lớn nhất hành tinh vẫn không ngoài những gì họ đang gồng gánh đối phó mấy tháng nay: Nạn di cư từ một số quốc gia Trung Đông và Bắc Phi do chiến tranh, do vấn nạn khủng bố. Trong đó Syria là điểm xuất phát được cho là đa số và nỗi ám ảnh thường trực của Eu và điều mà Eu làm được cho đến thời điểm hiện tại vẫn là nỗ lực tiếp nhận "thảm hoạ nhân đạo" này đi cùng với chính sách ngăn chặn nạn nhập cư trái phép từ xa thông qua các chính sách an ninh cứng rắn. Họ cũng đã kêu gọi nhiều quốc gia trong đó có Mỹ - một trong các quốc gia được cho là nguyên nhân trực tiếp chung tay giải quyết vấn nạn này nhưng đến thời điểm hiện tại Mỹ vẫn im lặng và chưa có bất cứ một hành động cụ thể nào. 

Vậy nên, khi người Nga có mặt và mục tiêu của người Nga tại Syria là giúp cho quốc gia này tiêu diệt, đẩy lùi nạn khủng bố - nguyên nhân chính khiến cư dân quốc gia này chạy sang các quốc gia Châu Âu để tìm kiếm sự an toàn thì không có lí gì EU không ủng hộ. Họ ủng hộ bởi trong sự vụ này họ không mất cái gì mà thậm chí họ còn được nhiều hơn cho tương lai. Tuy nhiên, như GS Peter Bahmayer nói ở trên, Eu sẽ ủng hộ sự có mặt của nước Nga tại Syria một cách âm thầm, lặng lẽ, nghĩa là họ sẽ không lên tiếng công khai nhưng họ sẽ không phản đối đến chừng nào nước Mỹ có những động thái thúc ép và yêu cầu họ lên tiếng phản đối Nga. Và với những gì đang diễn ra thì Mỹ chỉ có thể thúc bách được EU chừng nào họ đã thực sự vào cuộc cùng EU trong quá trình giải quyết vấn nạn di cư tràn lan; việc Mỹ từ chối và tự cho mình cái quyền đứng ngoài cuộc sẽ là một cái cớ không thể hoàn hảo hơn để họ từ chối hoặc chọn cho mình một động thái không khác gì là ủng hộ cho Nga: Im lặng. 

Ở cuối đoạn trao đổi với báo Pravda.ru, GS Peter Bahmayer có nhấn mạnh: "Chúng ta nên phân biệt phản ứng của chính phủ và của người dân. Người dân ở các nước Liên minh Châu Âu (EU) và ở Áo ủng hộ nước Nga và chính sách của Nga ở Syria. 

Chúng ta không thể thấy được thái độ đó của người dân Châu Âu trên các báo, vì báo chí các nước ở đây đều chống lại Nga, nhưng nhân dân lại ủng hộ Nga.

Rõ ràng, vị GS đến từ Viện nghiên cứu Đông và Nam Âu ở thủ đô Viên (Áo) đã rất có lý khi đưa ra cảnh báo nói trên; quyền quyết định trên thực tế về các quan hệ đối ngoại, ủng hộ hay không ủng hộ Mỹ từ lâu không phải là vấn đề mà người dân có thể can thiệp được. Và một khi họ đã ký gửi, đã trao cái quyền đó của mình cho các đại diện (Quốc hội) thì đương nhiên chính các "đại diện" đó thay mình trả lời cho Chính phủ và các nhà chức trách nên làm gì. Nó cũng giống như ở Việt Nam, việc ứng xử với bên ngoài không phải là người dân không có quyền quyết định mà bởi họ đã quên mất rằng quá trình tham gia Tổng tuyển cử, bầu cử họ đã trao gửi cái quyền của mình vào tay mấy ông Đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp. 

Vậy nhưng, riêng trong vấn đề ủng hộ hay không ủng hộ sự có mặt của Nga tại Syria thì Chính giới Eu nói chung cũng như các quốc gia thành viên sẽ hoàn toàn đồng ý với thái độ của người dân. Có thể giữa Chính phủ và người dân là hai chủ thể có tính độc lập tương đối và mỗi chính sách đưa ra còn phụ thuộc vào rất nhiều vấn đề mà chắc gì người dân đã tỏ tường. Song đừng quên rằng nước Châu Âu (EU) hiện tại đang có những khó khăn nhất định liên quan đến nạn nhập cư và họ sẽ chẳng dại gì bỏ qua một cơ hội không thể thuận lợi hơn để kết thúc, ổn định vấn nạn. 

An Chiến