TÒA THÁNH THÀNH LẬP GIÁO PHẬN HÀ TĨNH

Thông tin Tòa thánh thành lập GP Hà Tĩnh được Phòng báo chí Tòa Thánh loan báo ngày 22-12-2018. 

Tân giám mục GP Vinh Nguyễn Hữu Long (Nguồn: FB). 

Theo quyết định, cùng với việc thành lập Giáo Phận Hà Tĩnh, Tòa thánh đã bổ nhiệm Giám mục Nguyễn Thái Hợp, dòng Đa Minh, GM giáo phận Vinh, làm GM tiên khởi của Hà Tĩnh. Đồng thời bổ nhiệm Giám mục Nguyễn Hữu Long, GM Phụ tá giáo phận Hưng Hóa, nay làm tân GM chính tòa giáo phận Vinh". 

Về lí do Tòa thánh chia tách và chọn Giám mục Nguyễn Thái Hợp làm Giám mục tiên khởi GP Hà Tĩnh, theo blog Mõ Làng: "Trước khi thành lập Giáo phận Vinh là giáo phận có diện tích lớn thứ hai (sau Tổng Giáo phận TP Hồ Chí Minh) và có dân số đứng thứ 3 (sau Tổng giáo phận TP HCM và giáo phận Xuân Lộc). Là giáo phận trải dài trên địa bàn 3 tỉnh, do đó đã ảnh hưởng không nhỏ tới công việc mục vụ, quản lý điều hành GP Vinh. Đặc biệt, với tuổi đời khá cao (năm nay đã 73, theo luật giáo hội thì Giám mục Nguyễn Thái Hợp còn 2 năm trên cương vị Giám mục trước khi nghỉ hưu) nên với nhiều đông đảo giáo xứ, nhiều nhân danh trở thành trở ngại chính cho Giám mục này trong công việc mục vụ. 

Là người có nhiều kinh nghiệm, đã trải qua hơn 8 năm mục vụ tại GP Vinh nên, Tòa thánh đã tin tưởng để GM Nguyễn Thái Hợp chính thức làm Giám mục GP Hà Tĩnh để xây dựng những tiền đề cần thiết cho Gp này khi mới tách lập. 

Trước tình hình đó, theo đề nghị của Hội đồng Giám mục Việt Nam và Giám mục GP Vinh thì việc chia tách đã được thực hiện. Để phục vụ cho việc chia tách, đã từ khá lâu GP Vinh đã chủ động tái thiết Văn phòng đại diện GP Vinh tại Hà Tĩnh, trụ sở đặt tại GX Văn Hạnh, xã Thạch Trung, TP Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh tầm cỡ trụ sở của TGM GP trong tương lai. Mới đây GP Vinh tiếp tục có đề nghị được cấp thêm 10.000 m2 phục vụ việc mở rộng và xây dựng một số hạng mục liên quan. Ngoài ra, mới đây Gp Vinh cũng đã có đợt thuyên chuyển, bổ nhiệm lớn với 73 vị trí. Các linh mục quê Nghệ An sẽ được chuyển về Nghệ An và các Lm quê Hà Tĩnh, Quảng Bình sẽ được bố trí mục vụ tại Quảng Bình". 

Việc chia tách đồng nghĩa với việc địa giới hành chính, naha  sự bị phân chia: "Theo thống kê năm 2014 được Phòng Báo Chí công bố hôm qua, sau khi phân chia, thì Giáo phận Vinh còn 16.499 cây số vuông với số tín hữu Công Giáo là 281.934 người trên tổng số 3.065.300 dân cư. Giáo phận Vinh còn 93 giáo xứ với 126 LM, 26 tu huynh, 721 nữ tu và 60 chủng sinh.

Giáo phận tân lập Hà Tĩnh nhỏ hơn, rộng 14.091 cây số vuông với 241.112 tín hữu Công Giáo trong tổng số 2.153.300 dân cư, với 96 giáo xứ, 93 LM, 19 tu huynh, 188 nữ tu và 56 chủng sinh" nên công việc quản lý, điều hành mục vụ của người đứng đầu mỗi GP sẽ nhẹ nhàng hơn so với trước. 

Gp Vinh trước thời điểm tách lập cũng có 1 Giám mục phụ tá là Giám mục Nguyễn Văn Viên. Theo giáo luật, ông này là Giám mục phụ tá cho Giám mục chính tòa Gp Vinh Nguyễn Thái Hợp nên đương nhiên, khi Giám mục Hợp được thuyên chuyển, bổ nhiệm làm Giám mục tiên khởi GP Hà Tĩnh thì Giám mục Viên cũng sẽ được thuyên chuyển theo. Và nếu không có gì thay đổi thì Giám mục Viên sẽ tiếp tục đảm nhiệm cương vị Giám mục phụ tá GP Hà Tĩnh. Giám mục Viên là người Quảng Bình, sinh năm 1965, nhiều khả năng thời gian tới đây vị Giám mục phụ tá này sẽ được Tòa thánh cân nhắc lên cương vị Giám mục phó với quyền kế vị tại Gp Hà Tĩnh. 

Theo giáo luật mặc dù là Giám mục tiên khởi Gp Hà Tĩnh, song Giám mục Nguyễn Thái Hợp chỉ còn 2 năm (nếu ngài về hưu khi 75 tuổi. Và nếu như thế, sau 2 năm nữa nhân sự chính tòa GP Hà Tĩnh sẽ tiếp tục có sự thay đổi. 

Với việc loan báo của Tòa thánh, vấn đề nhân sự 2 GP từ nay sẽ có sự chia tách, ít liên quan tới nhau. Tuy nhiên, với nhiều mối liên hệ và truyền thống gắn bó, có chung trường đào tạo (từ này đại chủng viện Vinh - Thanh sẽ là ngôi nhà chung của chủng sinh 3 Gp (Thanh Hóa, Vinh, Hà Tĩnh), 2 Gp (Vinh - Hà Tĩnh) sẽ tiếp tục đồng hành, tuy 2 mà 1.

An Chiến