HẬU ĐẠI HỘI XIII: BBC VIỆT NGỮ VÀ ĐÁM DÂN CHỦ NHẶM NHỌT CHUYỆN ĐIỀU LỆ ĐẢNG

Mới đây BBC Việt ngữ đã có bài "Đại hội 13 không sửa điều lệ Đảng là một 'điều lạ lùng'. Trong đó có đoạn viết: "Đảng Cộng sản Việt Nam đã có dàn tân ủy viên Ban chấp hành trung ương khóa XIII với mười trường hợp 'đặc biệt', Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tái đắc cử và có nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp, Đại hội thông báo không sửa điều lệ đảng". 

Và như thường lệ để làm rõ hơn vấn đề được nêu, nhà đài này luôn mời hoặc dẫn về những ý kiến của những cá nhân cụ thể. Lần này, 2 vị gồm Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu cao cấp khách mời thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas - Yusof Ishak của Singapore) và Luật sư Đặng Đình Mạnh đến từ Tp Hồ Chí Minh đã được mời nêu ý kiến. 

Với hai cá nhân có thân thế khá rõ ràng, đều là những nhà dân chủ bên cạnh việc hành nghề cụ thể thật dễ hiểu khi cả hai đều đồng thanh nói rằng: "Từ Hà Nội, Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu cao cấp khách mời thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas - Yusof Ishak của Singapore) nêu quan điểm: "Đại hội 13 bầu ông Nguyễn Phú Trọng làm Tổng bí thư khóa 3 liên tiếp, theo tôi là trái Điều lệ Đảng năm 2011 (Điều 17). 

"Tại Đại hội, 100% đại biểu biểu quyết thông qua việc giới thiệu ông Nguyễn Phú Trọng tái cử và nhất trí không sửa điều lệ.

"Bầu ông Nguyễn Phú Trọng làm Tổng bí thư khóa 3 liên tiếp, sẽ không trái Điều lệ, nếu điều 17 được sửa. Làm trái Điều lệ là việc làm sai phạm căn bản - không thể nói khác được."

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc (thứ hai, từ phải) tặng hoa cho ông Nguyễn Phú Trọng, sau khi ông Trọng được tái cử vào chức Tổng Bí thư của ĐCSVN tại Đại hội 13 hôm 31/01/2021 tại Hà Nội (Nguồn: BBC). 

Từ Sài Gòn, Luật sư Đặng Đình Mạnh, trưởng Văn phòng Luật sư cùng tên, nói: "Do Đảng Cộng Sản là chính đảng duy nhất nắm giữ quyền lãnh đạo toàn diện đối với đất nước. Cho nên, công chúng đặt sự chú ý nhiều đến Điều lệ Đảng bao gồm các quy tắc (cứng) không được phép vi phạm. Điều 17 Điều lệ Đảng Cộng sản quy định một người không được giữ chức vụ Tổng Bí thư không quá hai nhiệm kỳ liên tiếp,"

"Trong thực tế, ông Nguyễn Phú Trọng tiếp tục được đại hội bầu giữ chức vụ Tổng Bí thư nhiệm kỳ thứ ba, trong hoàn cảnh không hề có sửa đổi Điều lệ Đảng là điều khá lạ lùng và không nên khuyến khích.

"Vì lẽ, một điều của Điều lệ Đảng có tính cưỡng hành bị vô hiệu hóa, thì liệu những điều khác còn lại có thể còn được bảo đảm thi hành hay không ? Rõ ràng, điều này sẽ hạ thấp vị thế của Điều lệ Đảng trong đảng viên và cả trong nhân dân. Đồng thời, tạo thành những tiền lệ không mong muốn về sau."

Khi được hỏi vì sao Đại hội không sửa điều lệ đảng, liệu có nguyên nhân khách quan, chủ quan nào dẫn đến quyết định này, các nhà quan sát trả lời:

"Đại hội 13 không nêu lý do không sửa điều 17 bản Điều lệ 2011 cho nên không thể suy diễn được. Đấy là sự kiện," ông Hà Hoàng Hợp nói". 

Điều đáng nói ở đây là dù nói khá nhiều nhưng cả hai vị khách mời này đều khó lòng giải mã việc tại sao "một việc lạ lùng" như thế nhưng vẫn được các Đại biểu tham dự Đại hội đồng ý và Đảng cộng sản Việt Nam khóa XIII vẫn không quá quan tâm hay quan ngại tới vấn đề này. 

Có thể họ quá hiểu việc: trong mỗi kỳ Đại hội Đảng cùng với văn kiện Đại hội, vấn đề nhân sự thì điều lệ đảng là vấn đề sống còn; là hệ thống nguyên tắc đảm bảo rằng ít nhất nhiệm kỳ đó Đảng không chệch hướng mục tiêu nhiệm vụ, trung thành với lí tưởng và những nguyên tắc, mục tiêu được xác lập và phù hợp với thời đại. 

Tuy nhiên như chính 1 trong 2 khách mời đã nói: "Tại Đại hội, 100% đại biểu biểu quyết thông qua việc giới thiệu ông Nguyễn Phú Trọng tái cử và nhất trí không sửa điều lệ". 

Xin thưa rằng động thái này không khác chuyện sửa điều lệ là mấy, có chăng thay vì trực tiếp sửa điều lệ thì chỉ được nêu trong Nghị quyết Đại hội mà thôi. Hay nói cách khác, dù không sửa điều lệ Đảng song với cách làm linh hoạt này vấn đề nguyên tắc trong Đảng không hề bị coi nhẹ hoặc không thực hiện. Và như thế sẽ không có nhiều chuyện để bàn. 

Đây cũng được cho là động thái để những Đại hội sau, điều lệ đảng không cần phải sửa. Vấn đề nhân sự, trường hợp đặc biệt tái cử chỉ cần xin ý kiến ý kiến toàn thể Đại hội là đủ. Đương nhiên khi không có "trường hợp đặc biệt" thì chắc  chắn sẽ tuân thủ việc "không quá hai nhiệm kỳ" như quy định trong điều 17 điều lệ Đảng năm 2011 được thông qua tại Đại hội XI. 

Câu chuyện một lần nữa cho thấy dường như BBC đang quan tâm thái quá và chĩa mũi dư luận có phần quá trớn vào Đại hội XIII và nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam. 

An Chiến