TỪ SAI PHẠM TRONG VIỆC THA TÙ TRƯỚC THỜI HẠN ĐỐI VỚI PHAN SAO NAM - CÔNG LÝ ĐƯỢC THỰC THI VÀ NHỮNG CÁ NHÂN VI PHẠM ĐÃ BỊ XỬ LÝ

Những người liên quan vụ giảm án cho ông trùm cờ bạc Phan Sào Nam đã bị xử lý kỷ luật nhưng hậu quả của tình huống pháp lý hiếm khi xảy ra trong lịch sử tố tụng của Việt Nam khiến dư luận không khỏi suy nghĩ.

Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực thống nhất đưa vụ việc xử lý cán bộ, đảng viên tiêu cực trong việc giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù với Phan Sào Nam vào diện Ban chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo.

Ảnh: Phan Sào Nam trong đường dây đánh bạc nghìn tỷ

Như đã biết, Phan Sào Nam - nhân vật số 2 trong đường dây đánh bạc nghìn tỉ qua hệ thống game bài Rikvip/Tip.Club từng gây xôn xao dư luận - và Phan Sào Nam đã bị kết án 5 năm tù về các tội tổ chức đánh bạc và rửa tiền. Trong vụ án liên quan đến Phan Sào Nam, theo bản án của tòa phúc thẩm xét xử năm 2019, Phan Sào Nam buộc phải nộp lại số tiền hơn 929 tỉ đồng, tịch thu, sung công quỹ số tiền hơn 548 tỉ đồng.

Tuy nhiên, chỉ 1 năm sau khi bản án có hiệu lực, ngày 29/4/2020, TAND tỉnh Quảng Ninh chấp nhận đề nghị của trại giam Quảng Ninh về việc giảm thời hạn chấp hành án phạt tù 19 tháng cho ông Nam. Gần 1 năm sau, TAND tỉnh Quảng Ninh lần thứ hai chấp nhận đề nghị của trại giam Quảng Ninh, giảm hết thời hạn chấp hành án phạt tù còn lại (3 tháng 7 ngày) cho Phan Sào Nam, và Phan Sào Nam thi hành án và ra trại vào ngày 6/2.

Như vậy, chỉ trong một thời gian ngắn, cơ quan tố tụng Quảng Ninh đã liên tiếp có các quyết định giảm án cho Phan Sào Nam, tạo điều kiện cho ông trùm này ra tù trước hạn đến 22 tháng.

Ngay sau đó, VKS cấp cao 1 đã ra kháng nghị cho rằng hai quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của TAND tỉnh Quảng Ninh là không đủ điều kiện và không có căn cứ pháp luật. VKS cấp cao đề nghị TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy các quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của TAND tỉnh Quảng Ninh đối với Phan Sào Nam.

Ngày 18/11, Ban chỉ đạo về phòng chống tham nhũng cho biết, liên quan đến việc giảm chấp hành hình phạt tù trước thời hạn cho Phan Sào Nam có đến 9 tập thể và 29 cá nhân bị xác định sai phạm, tiêu cực bị xử lý và yêu cầu xử lý trách nhiệm.

Ủy ban Kiểm tra trung ương đã công bố quyết định kỷ luật với Ban cán sự Đảng, bí thư Ban cán sự Đảng các nhiệm kỳ 2015 - 2020 và 2020 - 2025, một số ủy viên Ban cán sự Đảng, lãnh đạo và cán bộ TAND tỉnh Quảng Ninh, do đã vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước; vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo trong việc xét, quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù cho Phan Sào Nam khi không đủ điều kiện.

Một số cán bộ, đảng viên liên quan đến vụ việc này đã bị xử lý kỷ luật nhưng hậu quả pháp lý do các quyết định giảm án gây ra vẫn chưa được giải quyết triệt để. Trước đó, Viện KSND cấp cao đã ra kháng nghị từ tháng 4 nhưng TAND cấp cao tại Hà Nội chưa đưa ra xử giám đốc thẩm. Một trong những nguyên nhân kháng nghị chưa được xem xét là do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp nên nhiều hoạt động của tòa án bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, điều gì đến cũng đã đến, ngày 21/11, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã mở phiên xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm xem xét kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao liên quan quyết định tha tù trước thời hạn đối với Phan Sào Nam. Theo quyết định giám đốc thẩm, 2 quyết định tha tù trước thời hạn đối với ông trùm cờ bạc là trái pháp luật và bị hủy bỏ, buộc Phan Sào Nam phải chấp hành nốt bản án còn lại.

Những sai phạm của lãnh đạo, cán bộ, đảng viên thuộc TAND tỉnh Quảng Ninh là tình huống pháp lý hy hữu, hiếm khi xảy ra và bị xử lý trong lịch sử tố tụng. Trước đây, việc cơ quan kiểm sát ra kháng nghị với một bản án là bình thường nhưng kháng nghị với quyết định giảm án là điều chưa từng thấy.

Trở lại vấn đề nêu trên có thể thấy, nếu Toà án tối cao không tuyên hủy các bản án mà Tòa án nhân dân Quảng Ninh đã tuyên về việc giảm án (2 lần) cho Phan Sào Nam thì dư luận có quyền nghi ngờ về những khuất tất đằng sau và tính nghiêm minh của pháp luật. Nhưng thực tế đã chứng minh, việc Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã tuyên án "việc giảm án cho Phan Sào Nam là sai phạm" và buộc Phan Sào Nam chấp hành nốt bản án còn lại, cũng như việc Uỷ ban kiểm tra Trung ương đã vào cuộc kỷ luật những đối với những cá nhân liên quan đến sai phạm. Rõ ràng công lý của Việt Nam luôn được thực hiện và sẽ không có chỗ cho những kẻ xuyên tạc về hệ thống lập pháp của Việt Nam./.

Minh Vy